Geçtiğimiz hafta Perşembe günü açıklanan haftalık işsizlik maaşı başvuruları 898 bin olarak 825 olan beklenti üzerinde gerçekleşti. Geciken teşvik paketi ve istihdam piyasasını destekleyici ek önlemlerin seçim sonrasına kalma ihtimali ile işgücü piyasası bzulmaya yüz tutabilir. Eylül ayı istihdam rakamı piyasalar için tehdit olmadı ancak sonrasından endişe ediliyor.
16 Ekim Cuma günü açıklanan perakende satışlar verisi ve tüketici güveni ile moraller düzeldi. Eylül ayında perakende satışlar %1.9 ile %0.8 olan beklenti üzerine artış gösterdi. Ancak aynı gün açıklanan sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı beklentiyi karşılamadı. Eylül ayı kapasite kullanım oranı (önceki 72.0) %71.5 ile %71.9 olan tahminlerin altında gerçekleşti. Pandemi sonrası ekonomide kapasite kullanım oranı Nisan ayı %64.2 Mayıs ayı %64.7 olarak gerçekleşti. Ocak ve Şubat 2020 tarihinde kapasite kullanım oranı %76.9 olarak açıklanmıştı. 2009 krizinde %70.0 altına inen kapasite kullanımı 2018 Kasım ayında %79.6 seviyesine yükseldi.
Pandemi sonrası Ağustos ayında %71.4 olarak açıklanan kapasite kullanımı Eylül ayında beklenti altında gerçekleşmeye rağmen Ağsutos ayı verisinin %72.0 olarak güncellenmesi ile pozitif diyebiliriz. Amerikan ekonomisinde kapasite kullanımının yakın zamanda Şubat ayı yüksek seviyelerine hareketi olası olmamakla birlikte Nisan ayından bu yana %7.3 artış ABD ekonomisinde güçlenmeyi teyit ediyor.
Her olgu için olduğu gibi ekonomik iyileşmenin de bir bedeli var. Bu bedeli görmek için ABD bütçe açığına bakmak yeterli oluyor. 2008 krizinde 1.2 trilyon dolar olan bütçe açığı pandemi sonrası son rakamalar ile 3.1 trilyon dolar olarak açıklandı. Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'nın %16'sı bütçe açığı 1945'ten bu yana en yüksek oranı ifade ediyor. Hükümet harcamaları 2020 mali yılında %47.3 artış ile 6.55 trilyon dolara ulaştı. Ekonomi kapanınca hükümetin gelir kalemi (vergi gelirlerinde düşüş) önceki seneye kıyasla %1.2 geriledi. Bu durumda pandemi ABD ekonomisine uzun dönemli bir bedel yaratır iken kısa dönemli iyileşme bol likidite ile yükselişe sebep arayan piyasalar için fırsat olabilir. Ancak büyük resimde karşılaşılan hiç de hoş bir tablo değil...
Bu kadar gündem içerisinde Çin büyüme tahminleri ve olgunlaşan emtia talebi dışında artı görünmüyor. O takdirde Amerikan politikacılarının halk yerine siyasi menfaatleri öne çıkararak hareket ettiği bir süreçte tahvil piyasasında alımlar ile düşen faiz ortamı döviz piyasasında ABD doları talebi ve emtia piyasasında satış baskısı ile tedirgin bir hafta tahmin ediyorum.